ข้อผิดพลาดของการอ่านค่ากล้อง Total Station เมื่อหมุดเคลื่อน

ข้อผิดพลาดของการอ่านค่ากล้อง Total Station เมื่อหมุดเคลื่อน

   หากหมุดที่ใช้เป็นจุดอ้างอิงเคลื่อนที่ อาจทำให้เกิดข้อผิดพลาดต่างๆ ในการวัดและคำนวณค่าพิกัด ซึ่งสามารถแบ่งเป็น 4 กลุ่มหลัก ได้แก่ (1) ข้อผิดพลาดทางตำแหน่ง, (2) ข้อผิดพลาดเชิงมุม, (3) ข้อผิดพลาดด้านระยะทาง และ (4) ข้อผิดพลาดของระบบและผู้ใช้งาน


1. ข้อผิดพลาดทางตำแหน่ง (Positional Errors)
หากหมุดที่ใช้เป็นจุดควบคุม (Control Point) หรือจุดตั้งกล้อง (Station Point) เคลื่อนที่ จะส่งผลต่อค่าตำแหน่งที่อ่านได้ ดังนี้:

     1.1 ค่าพิกัดผิดพลาด (Coordinate Displacement Error)

• ค่าพิกัด X, Y, Z ที่คำนวณจากกล้องอาจไม่ตรงกับตำแหน่งจริง
  
• ถ้าหมุดเคลื่อนเล็กน้อย อาจดูเหมือนค่าพิกัดเปลี่ยนไปเล็กน้อย แต่หากหมุดเคลื่อนมาก ค่าพิกัดจะผิดเพี้ยนอย่างชัดเจน

     1.2 ค่าระดับความสูงผิดพลาด (Elevation Error)

• หากหมุดเคลื่อนที่ในแนวตั้ง (เช่น หมุดทรุดตัว) ค่าระดับความสูง (Z) ที่อ่านจากกล้องจะผิด
  
• มีผลกระทบต่อการคำนวณความลาดเอียง (Slope) และงานสำรวจที่ต้องใช้ค่าความสูง
  

2. ข้อผิดพลาดเชิงมุม (Angular Errors)

     2.1 ค่ามุมราบผิดพลาด (Horizontal Angle Error, Hz)

• หากหมุดอ้างอิงที่ใช้สำหรับวัดมุมเคลื่อนที่ จะทำให้ค่ามุมที่อ่านจากกล้องผิดพลาด
• ส่งผลให้จุดที่วัดมีค่าพิกัดผิดไปจากตำแหน่งจริง

     2.2 ค่ามุมดิ่งผิดพลาด (Vertical Angle Error, Vz)

• หากหมุดขยับขึ้นหรือลงโดยไม่ได้สังเกต อาจทำให้ค่ามุมดิ่งผิด ส่งผลต่อการคำนวณค่าระดับ (Elevation)
  

3. ข้อผิดพลาดด้านระยะทาง (Distance Errors)

     3.1 ค่าระยะทางผิดพลาด (Distance Measurement Error, EDM Error)

• หากหมุดเป้าหมายขยับ การวัดระยะจากกล้องไปยังหมุดอาจคลาดเคลื่อน
• ส่งผลต่อการคำนวณระยะทางระหว่างจุดต่างๆ และอาจทำให้เกิดความคลาดเคลื่อนในการทำแผนที่

     3.2 ค่าพิกัดสัมพัทธ์ผิดพลาด (Relative Positioning Error)

• ในงานสำรวจที่ใช้หมุดหลายจุดเพื่อคำนวณระยะทางระหว่างกัน หากมีหมุดใดหมุดหนึ่งเคลื่อนที่ จะส่งผลให้ค่าที่ได้ผิดทั้งหมด
  
  

4. ข้อผิดพลาดของระบบและผู้ใช้งาน (System and Human Errors)

     4.1 ข้อผิดพลาดจากการตั้งกล้องผิดพลาด (Setup Error)

• หากหมุดเคลื่อนที่แล้วผู้ใช้ไม่ได้ตรวจสอบ อาจทำให้การตั้งกล้องผิดจุด ส่งผลต่อการคำนวณค่าทั้งหมด
  
• ข้อผิดพลาดจากการตั้งกล้องไม่ตรงแนวดิ่ง (Leveling Error) อาจทำให้ค่าที่วัดมีความคลาดเคลื่อน

     4.2 ข้อผิดพลาดจากการอ่านค่าผิดพลาด (Human Reading Error)

• หากหมุดขยับเพียงเล็กน้อย แต่ผู้ใช้ไม่ได้ตรวจสอบ อาจทำให้ค่าที่บันทึกผิดพลาด
  
• อาจเกิดจากการเล็งศูนย์เป้าหมาย (Targeting Error) ที่ไม่แม่นยำ

     4.3 ข้อผิดพลาดจากการคำนวณ (Calculation Error)

• หากใช้หมุดที่ขยับไปแล้วในการคำนวณค่าพิกัด จะทำให้เกิดค่าคลาดเคลื่อนสะสม
  
• ส่งผลให้ค่าที่คำนวณจากจุดหมุดผิดทั้งหมด เช่น การหาค่ามุมและระยะทางผิด
  

วิธีป้องกันและแก้ไข
1. ตรวจสอบหมุดก่อนตั้งกล้อง
ตรวจสอบความมั่นคงของหมุดทุกครั้งก่อนเริ่มงาน
ใช้หมุดสำรองเพื่อตรวจสอบว่าหมุดหลักมีการเคลื่อนที่หรือไม่

2. ใช้เทคนิคการวัดซ้ำ (Double Check Measurement)
ใช้วิธีการวัดซ้ำจากจุดต่างๆ เพื่อตรวจสอบว่าหมุดมีการเคลื่อนที่หรือไม่
ใช้ GNSS หรือค่าพิกัดจากจุดอ้างอิงอื่นช่วยตรวจสอบ

3. ตรวจสอบค่าระดับ (Elevation Check)
หากหมุดทรุดตัว จะมีผลต่อค่าความสูง ควรใช้เครื่องมือตรวจสอบระดับ (Auto Level) เพื่อตรวจสอบความถูกต้อง

4. ใช้ค่าพิกัดเดิมเปรียบเทียบ (Coordinate Verification)
ตรวจสอบค่าพิกัดของหมุดว่าตรงกับค่าที่วัดได้ก่อนหน้านี้หรือไม่
หากค่าที่ได้แตกต่างกันมาก ควรตรวจสอบว่าหมุดมีการเคลื่อนที่หรือไม่

5. ใช้หมุดเสริมและทำเครื่องหมายถาวร (Permanent Control Point)
ใช้หมุดที่ฝังในคอนกรีตหรือมีจุดอ้างอิงถาวร เพื่อลดโอกาสที่หมุดจะเคลื่อนที่
หากจำเป็น ควรเพิ่มหมุดสำรองในบริเวณใกล้เคียงเพื่อเปรียบเทียบค่าพิกัด


   หากหมุดเคลื่อน จะส่งผลให้ค่าที่ได้จากกล้อง Total Station ผิดพลาดในหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็น ค่าพิกัด, ค่ามุม, ค่าระยะทาง และค่าความสูง ซึ่งอาจทำให้เกิดความผิดพลาดร้ายแรงในงานสำรวจและก่อสร้าง

   การป้องกันทำได้โดย ตรวจสอบหมุดก่อนเริ่มงาน, วัดค่าซ้ำเพื่อตรวจสอบความถูกต้อง และใช้หมุดเสริมเพื่อยืนยันตำแหน่ง เพื่อให้การวัดค่าแม่นยำและลดข้อผิดพลาดให้น้อยที่สุด

ยินดีให้คำปรึกษาแนะนำ กล้องระดับ กล้องวัดมุม กล้องประมวลผลรวม และบริการหลังการขาย : บริษัท พี นัมเบอร์วัน อินสตรูเม้นท์ จำกัด