การใช้กล้องระดับในการสร้างถนนและสะพานทำได้อย่างไร?

การใช้กล้องระดับในการสร้างถนนและสะพานทำได้อย่างไร?
กล้องระดับ (Auto Level หรือ Digital Level) เป็นเครื่องมือสำคัญในงานก่อสร้างโครงสร้างพื้นฐาน เช่น ถนนและสะพาน โดยใช้สำหรับวัดและควบคุม ระดับความสูง (Elevation) ของพื้นดิน วัสดุก่อสร้าง และโครงสร้างต่าง ๆ ให้แม่นยำตามแบบแปลนวิศวกรรม

1. จุดประสงค์ของการใช้กล้องระดับในงานถนนและสะพาน
✅ ควบคุม ระดับของดินถม / วัสดุรองพื้นถนน
✅ ตรวจสอบ ระดับแนวลาดชัน (Slope) ให้เป็นไปตามแผน
✅ ควบคุมระดับในการเทพื้นคอนกรีต ถนน หรือโครงสร้างสะพาน
✅ วัด ค่าความต่างระดับ ระหว่างจุดต่าง ๆ เพื่อออกแบบแนวระบายน้ำ
✅ ใช้เปรียบเทียบค่าระดับจริงกับแบบ (As-built vs Design)


2. อุปกรณ์ที่ใช้ร่วมกัน
กล้องระดับ (Auto Level / Digital Level)
ไม้สต๊าฟ (Staff Rod) ใช้วัดค่าระดับที่จุดต่าง ๆ
ขาตั้งกล้อง (Tripod) เพื่อความมั่นคงของกล้อง
อาจใช้ สมุดจด / โปรแกรมคำนวณระดับ เพื่อวิเคราะห์ค่าที่ได้

3. ขั้นตอนการใช้งานกล้องระดับในงานสร้างถนนและสะพาน
ขั้นตอนที่ 1: ตั้งกล้องระดับ
วางกล้องบน ขาตั้งและปรับระดับ ให้ฟองน้ำอยู่ตรงกลาง
เล็งกล้องไปที่ไม้สต๊าฟ ซึ่งวางในตำแหน่งที่ต้องการวัดความสูง

ขั้นตอนที่ 2: วัดระดับจุดอ้างอิง (Benchmark)
เริ่มจากการวัดระดับที่จุดอ้างอิง (BM) ซึ่งมีค่าระดับที่ทราบแล้ว
อ่านค่าไม้สต๊าฟ เช่น ได้ค่า 1.300 ม. ที่จุด BM 10.000 ม.
กล้องจะได้ “ระดับสายตา” (Height of Instrument – HI) = 10.000 + 1.300 = 11.300 ม.

ขั้นตอนที่ 3: วัดระดับพื้นที่ก่อสร้าง
นำค่า HI ไปใช้หาค่าระดับของจุดที่ต้องการ เช่น จุดกลางถนน
สมมุติว่าอ่านได้ 2.000 ม. ที่จุดนั้น
ดังนั้นระดับของจุดนั้น = HI - ค่าอ่าน = 11.300 - 2.000 = 9.300 ม.

ขั้นตอนที่ 4: เปรียบเทียบกับแบบก่อสร้าง
หากแบบกำหนดว่าจุดนั้นควรมีระดับ 9.500 ม. → แสดงว่า ระดับต่ำเกินไป 0.200 ม.
วิศวกรสามารถสั่ง ถมดินเพิ่มอีก 0.20 ม. ให้ได้ระดับที่ต้องการ

ขั้นตอนที่ 5: ควบคุมระดับระหว่างก่อสร้าง
ระหว่างการเทพื้น, ปรับพื้นถนน, ตั้งฐานรากสะพาน ต้องวัดค่าระดับซ้ำหลายจุด
ใช้กล้องระดับควบคุม ความเรียบ ความลาดเอียง และระดับที่ต่อเนื่อง ตลอดแนวถนนหรือสะพาน


4. ข้อควรระวังในการใช้งาน
✅ ตั้งกล้องในตำแหน่งที่มองเห็นจุดวัดได้ชัด
✅ ตรวจสอบระดับกล้องให้ตรงทุกครั้งก่อนอ่านค่า
✅ หลีกเลี่ยงพื้นที่ที่สั่นไหว เช่น ใกล้เครื่องจักร
✅ อ่านค่าไม้สต๊าฟให้ตั้งฉากเสมอ เพื่อป้องกันค่าผิดพลาด
✅ ควรบันทึกค่าทุกครั้งเพื่อป้องกันการลืมหรือสับสน


✅ สรุป
กล้องระดับเป็นเครื่องมือที่สำคัญมากในการ ควบคุมระดับของพื้นที่ก่อสร้างถนนและสะพาน เพื่อให้ได้ ความแม่นยำ ความต่อเนื่อง และความปลอดภัย ในงานวิศวกรรมโครงสร้างพื้นฐาน